Zekeriya

Zekeriya: Otuz Sekizinci Kitap

Zekeriya Kitabı’na Giriş

Zekeriya Kitabı, Kutsal İncil’in otuz sekizinci kitabı ve Küçük Peygamberler arasında on birincisidir. Zengin imgeleri, mesihsel kehanetleri ve Tanrı’nın halkının restorasyonuna odaklanmasıyla Zekeriya, İncil’deki en derin peygamberlik kitaplarından biri olarak öne çıkar. Sürgün sonrası toplumun zorluklarını ele alan Zekeriya, Tanrı’nın egemenliğine ve hem İsrail hem de uluslar için kurtarıcı planına işaret ederek umut aşılar.

Zekeriya’nın hizmeti, Yahudi sürgünlerin Babil’den döndükleri ve Kudüs’teki tapınağı yeniden inşa etme gibi zorlu bir görevle karşı karşıya kaldıkları kritik bir zamanda gerçekleşti . Zekeriya, kehanetleri aracılığıyla tapınağın önemini , Mesih’in gelişini ve Tanrı’nın vaatlerinin nihai olarak yerine getirilmesini vurgular.

Zekeriya’nın mesajı günümüz okuyucularında derin yankı uyandırıyor; zorluklar karşısında bile umut, rehberlik ve Tanrı’nın sadakatine dair güvence sunuyor.

Yazar ve Tarihsel Bağlam

Yazar: Zekeriya Peygamber

İddo’nun soyundan gelen Zekeriya hem peygamber hem de muhtemelen rahip olarak görev yaptı. Çifte rolü, sürgün sonrası Yahudi topluluğunun manevi liderliğine derin bir bağ olduğunu gösteriyor. “Rab hatırlar” anlamına gelen ismi, peygamberlik mesajının özünü özetliyor: Tanrı antlaşmasını hatırlar ve vaatlerini yerine getirecektir.

Tarihsel Bağlam

Zekeriya’nın hizmeti MÖ 520 civarında, Pers kralı Darius I’in ikinci yılında başladı. Bu dönem, MÖ 538’de Büyük Kiros’un fermanını takiben Yahudilerin Babil sürgününden dönüşünün ilk yıllarını işaret ediyordu . Tapınağın temeli dönüşten kısa bir süre sonra atılmış olsa da, muhalefet ve içerideki cesaretsizlik, çalışmanın yaklaşık yirmi yıl boyunca durmasına neden oldu.

Zekeriya, peygamber Hagay ile birlikte , halkı tapınağı yeniden inşa etmeye teşvik etti ve tapınağın Tanrı’nın varlığının meskeni ve ibadet merkezi olarak önemini vurguladı. Tapınağın MÖ 516’da tamamlanması , Yahudi toplumunun restorasyonunu ve Tanrı ile yenilenen ilişkilerini simgeleyen muazzam bir başarıydı.

Zekeriya Kitabının Yapısı

Zekeriya Kitabı , her biri farklı temalara ve üsluplara sahip iki ana bölüme ayrılmıştır:

1. Bölüm 1–8: Vizyonlar ve Pratik Teşvik

• Tövbe çağrısı
• Sekiz sembolik gece görüşü
• Tapınağın yeniden inşasına ilişkin talimatlar ve vaatler

2. Bölüm 9–14: Kıyamet ve Mesihsel Kehanetler

• Mesih’in gelişi
• Tanrı’nın milletler üzerindeki yargısı
• Tanrı’nın krallığının nihai zaferi

Mesih döneminin beklentisi gibi temalar bir araya getirilmiştir .

Zekeriya 1–8: Vizyonlar ve Pratik Teşvik

Tövbe Çağrısı (Zekeriya 1:1-6)

Kitap, Zekeriya’nın insanları Tanrı’ya dönmeye teşvik ettiği bir tövbe çağrısıyla başlar . Onlara, Babil sürgününe yol açan atalarının itaatsizliğinin sonuçlarını hatırlatır. “Bana dönün, ben de size döneceğim” (Zekeriya 1:3) vaadi, Tanrı’nın halkıyla ilişkisini yeniden kurmaya hazır olduğunu vurgular.

Bu açılış bölümü, restorasyonun temeli olarak ruhsal yenilenmenin önemini vurgulayarak, takip eden vizyonlar ve kehanetler için sahneyi hazırlar.

Sekiz Gece Görüntüsü (Zekeriya 1:7–6:8)

Zekeriya, her biri sembolik imgelerle dolu bir dizi sekiz gece vizyonu alır . Bu vizyonlar, Tanrı’nın İsrail, uluslar ve yaklaşan Mesih çağı için planlarını ortaya koyar .

1. Mersin Ağaçları Arasındaki Atlılar (Zekeriya 1:7-17)

• Vizyon: Atlı biniciler yeryüzünde devriye gezerek yeryüzünün hareketsiz olduğunu bildiriyorlar.
• Mesaj: Tanrı ulusların eylemlerinin farkındadır ve Kudüs’ü restore edecektir. Siyon’a olan gayreti, halkına olan derin bağlılığını yansıtır.

2. Dört Boynuz ve Dört Zanaatkar (Zekeriya 1:18-21)

• Vizyon: Dört boynuz İsrail’i dağıtan milletleri temsil ederken, dört zanaatkar onları devirmekle görevlendirilmiştir.
• Mesaj: Tanrı İsrail’in zalimlerini yargılayacak ve adaleti sağlayacaktır.

3. Ölçü Çizgisi (Zekeriya 2:1-13)

• Vizyon: Bir adam Kudüs’ü ölçüyor ve bu, Kudüs’ün gelecekteki genişlemesini ve refahını simgeliyor.
• Mesaj: Tanrı, Kudüs’ü sursuz bir şehir olarak koruyacak ve bu, O’nun varlığını ve gücünü gösterecektir.

4. Başkâhin Yeşu’nun Temizlenmesi (Zekeriya 3:1-10)

• Vizyon: Başkâhin Yeşu, Şeytan tarafından suçlanmış, fakat Rab tarafından temiz giysilerle giydirilmiş olarak Tanrı’nın huzurunda durmaktadır.
• Mesaj: Dal olarak anılan Mesih’in işini önceden haber veriyor.

5. Altın Şamdan ve İki Zeytin Ağacı (Zekeriya 4:1-14)

• Vizyon: Altın bir şamdan, iki zeytin ağacıyla çevrilidir ve sürekli ilahi tedariki sembolize eder.
• Mesaj: Şamdan, İsrail’in uluslara ışık olma rolünü temsil eder ve zeytin ağaçları, Ruh tarafından güçlendirilmiş Zerubbabel ve Yeşu’yu simgeler. Rab, “Kuvvetle veya kuvvetle değil, benim Ruhumla” der (Zekeriya 4:6).

6. Uçan Tomar (Zekeriya 5:1-4)

• Vizyon: Ülkenin üzerinde uçan büyük bir parşömen, günaha, özellikle de hırsızlığa ve yalancılığa karşı verilen yargıyı sembolize ediyor.
• Mesaj: Tanrı, kutsallığı yeniden sağlamak için toplumdan günahları temizleyecektir.

7. Sepetteki Kadın (Zekeriya 5:5-11)

• Vizyon: Kötülüğü temsil eden bir kadın bir sepete konulup Babil’e götürülüyor.
• Mesaj: Tanrı İsrail’den kötülüğü kaldıracak ve onun arınmasını sağlayacaktır.

8. Dört Araba (Zekeriya 6:1-8)

• Vizyon: İki bronz dağın arasından çıkan dört savaş arabası, Tanrı’nın yeryüzü üzerindeki yargısını ve kontrolünü temsil ediyor.
• Mesaj: Tanrı’nın egemenliği bütün milletlere uzanır, adaleti ve barışı sağlar.

Yeşu’nun Taç Giymesi ve Mesih’in Vaadi (Zekeriya 6:9-15)

Zekeriya, gelecek Mesih’te rahiplik ve krallık rollerinin birliğini simgeleyen baş rahip Yeşu’yu taçlandırması için talimat alır. Bu eylem, her iki görevi de ebedi Baş Rahip ve Kral olarak yerine getiren İsa Mesih’i haber verir.

Sadakat İçin Teşvik (Zekeriya 7–8)

Tanrı, ibadet, oruç ve kurbandan çok adalet , merhamet ve sadakat içerdiğini vurgular . Tanrı, Kudüs’ün sevinç ve hakikat şehri olacağı ve milletleri kendisine ibadet etmeye çekeceği bir gelecek vaat eder.

Zekeriya 9–14: Kıyamet ve Mesihsel Kehanetler

Mesih’in Gelişi (Zekeriya 9:1–11:17)

1. Kralın Muzaffer Girişi (Zekeriya 9:9-10)

• Kehanet: Alçakgönüllü bir kral eşeğe binerek Yeruşalim’e girecek.
• Gerçekleşmesi: Bu kehanet, İsa’nın zaferle girişiyle gerçekleşir (Matta 21:1-11).

2. İyi Çoban Reddedildi (Zekeriya 11:4-17)

Kehanet: Gerçek çoban reddediliyor ve bu da yozlaşmış liderlerin yükselişine yol açıyor.
Gerçekleşme: Bu, Mesih’in reddedilişine ve bunun İsrail için sonuçlarına işaret eder.

Yargılama ve Kurtuluş (Zekeriya 12:1–13:9)

1. Kudüs’ün Kurtuluşu (Zekeriya 12:1-9)

• Kehanet: Tanrı, Kudüs’ü düşmanlarından koruyacak ve egemenliğini tesis edecektir.

2. Deşilen Kişi İçin Yas (Zekeriya 12:10-14)

Kehanet: İnsanlar deştikleri kişi için yas tutacaklar, bu da Mesih’in çarmıha gerilmesine açık bir göndermedir.

Davut soyuyla Yeruşalim’de oturanların üzerine lütuf ve yakarış ruhunu dökeceğim. Bana, yani deştiklerine bakacaklar; biricik oğlu için yas tutan biri gibi yas tutacak, ilk oğlu için acı çeken biri gibi acı çekecekler. Zekeriya 12:10

3. Arındırıcı Çeşme (Zekeriya 13:1-6)

Kehanet: Günah ve kirliliği temizleyecek bir çeşme açılacak ve bu, Mesih’in kefaretini simgeleyecek.

Rabbin Günü (Zekeriya 14:1-21)

Rabbin Günü’ne dair dramatik bir vizyonla bitirir:

• Kozmik Altüst Oluş: Tanrı kesin bir şekilde müdahale edecek, Zeytin Dağı’nı ikiye ayıracak ve krallığını kuracak.
• Evrensel İbadet: Bütün milletler Rabbe ibadet edecek, Kudüs güvenli ve kutsal olacak.
  Bu son vizyon, Tanrı’nın yüce hüküm sürdüğü yeni cennete ve yeni yeryüzüne işaret eder (Vahiy 21:1-4).

Zekeriya Kitabındaki Teolojik Temalar

1. Tanrı’nın Egemenliği: Zekeriya, Tanrı’nın tarih üzerindeki kontrolünü ve kurtarıcı planını vurgular.
2. Mesih Umudu: Kitap, İsa’nın Tanrı’nın vaatlerinin gerçekleşmesine vesile olduğunu gösteriyor.
3. Yeniden Yapılanma ve İbadet: Tapınağın yeniden inşa edilmesi ibadetin ve Tanrı’nın varlığının yeniden sağlanmasını sembolize eder.
4. Rabbin Günü: Tanrı’nın halkı için bir yargı ve nihai zafer zamanı.

Zekeriya Kitabının İsa Mesih’in Anlatımındaki Önemi

Zekeriya Kitabı, Eski Ahit’teki en açık mesihsel kehanetlerden bazılarını içerdiği için İsa Mesih’in anlatısında önemli bir rol oynar . Bu kehanetler yalnızca Mesih’in gelişine işaret etmekle kalmaz, aynı zamanda Tanrı’nın insanlık için kurtarıcı planının yerine getirilmesi rolünü de vurgular. Zekeriya’nın İsa Mesih’in yaşamı, hizmeti ve misyonuyla bağlantı kurduğu temel yollar aşağıdadır:

1. Alçakgönüllü Kralın Gelişi

Zekeriya 9:9’da peygamber şöyle ilan ediyor:

“Ey Siyon kızı , sevinçle coş! Sevinç çığlıkları at, ey Yeruşalim kızı! İşte kralın! O adil kurtarıcı ve alçakgönüllüdür. Eşeğe, evet, sıpaya, Eşek yavrusuna binmiş sana geliyor!”

Matta 21:1-11’de yerine getirilir.

Eşekle sıpayı getirip üzerlerine giysilerini yaydılar, İsa sıpaya bindi. Halkın büyük bir bölümü giysilerini yolun üzerine serdi. Bazıları da ağaçlardan dal kesip yola seriyordu. Önden giden ve arkadan gelen kalabalıklar şöyle bağırıyorlardı: “Davut Oğlu’na hozana ! Rab’bin adıyla gelene övgüler olsun, En yücelerde hozana!” Matta 21:7-9

Eşeğe binmek, alçakgönüllülüğü ve barışı sembolize eder ve Mesih’in krallığını, zorla fetheden dünyevi yöneticilerden ayırır. Zafer Girişi olarak kutlanan bu an, İsa’nın halkına kurtuluş ve barış getiren vaat edilmiş Kral olduğunu vurgular .

2. Gerçek Çobanın Reddedilmesi

Zekeriya 11:12-13’te peygamber şöyle yazıyor:

Onlara, “Uygun görürseniz ücretimi ödeyin, yoksa boş verin” dedim. Onlar da ücret olarak bana otuz gümüş verdiler. RAB bana, “Çömlekçiye at” dedi. Böylece bana biçtikleri yüksek değerin karşılığı olan otuz gümüşü alıp RAB ‘bin Tapınağı’ndaki çömlekçiye attım.

Bu kehanet, Yahuda İskariyot’un otuz gümüş para için İsa’ya ihanet etmesini haber verir (Matta 26:14-16). Gümüşü çömlekçiye atma referansı, Yahuda’nın pişmanlık duyarak parayı tapınağa atmasıyla gerçekleşir ve bu para daha sonra çömlekçinin tarlasını satın almak için kullanılır (Matta 27:3-10). Bu da koyunları uğruna canını veren İyi Çoban İsa Mesih’in insanlık tarafından reddedilmesini vurgular (Yuhanna 10:11).

3. Deşilmiş Kişi İçin Yas Tutmak

Zekeriya 12:10’da Rab şöyle bildiriyor:

“Deşip geçtikleri bana bakacaklar ve tek çocuğuna ağlar gibi ağlayacaklar.”

Bu ayet, İsa’nın çarmıha gerilmesinde, yanının bir mızrakla delinmesinde tamamlanır (Yuhanna 19:34-37). Yas imgesi, İsa’yı Mesih olarak tanıyanların derin üzüntüsünü ve pişmanlığını yansıtır.

Bu kehanet aynı zamanda tüm ulusların İsa’yı Rab olarak kabul edeceği ve bunun da yaygın bir tövbe ve yeniden yapılanmaya yol açacağı gelecekteki bir zamana işaret ediyor.

4. Arınma Çeşmesi

Zekeriya 13:1 şunu vaat ediyor:

“O gün Davut soyuna ve Yeruşalim halkına, onları günahtan ve pislikten arındırmak için bir çeşme açılacak.”

Bu arındırıcı çeşme, İsa Mesih’in kefaret kurbanını sembolize eder . İsa, çarmıhtaki ölümüyle günahtan nihai arınmayı sağlar, Eski Ahit kurban sistemini yerine getirir ve Tanrı ile yeniden kurulan bir ilişkinin yolunu açar (İbraniler 9:14; 1 Yuhanna 1:7).

5. Rahip ve Kralın Birliği

Zekeriya 6:12-13’te başkâhin Yeşu, Mesih’e işaret eden sembolik bir eylem olarak taç giyer:
“O, heybetle giyinecek ve tahtında oturup hükmedecek. Ve tahtında bir rahip olacak. Ve ikisi arasında uyum olacak.”

Bu kehanet, İsa’nın hem Kral hem de Baş Rahip olarak geleceğini öngörür . Bu görevlerin Eski Ahit’teki bölünmesinin aksine, İsa onları kendi kişiliğinde birleştirir. Kralların Kralı olarak hüküm sürer ve Tanrı ile insanlık arasında aracılık eden ebedi Baş Rahip olarak hizmet eder (İbraniler 7:23-28).

6. Rabbin Günü ve Tanrı’nın Krallığının Kurulması

Zekeriya’nın son bölümleri (12–14), Tanrı’nın düşmanlarını yeneceği, halkını yeniden kuracağı ve ebedi krallığını kuracağı dramatik bir Rab Günü’nü anlatır. Bu vizyonun temel unsurları şunlardır:

• Milletlerin yenilgisi: İsa’nın fatih Kral olarak dönüşü, Tanrı’ya karşı gelenler için nihai yargıyı getirecektir (Vahiy 19:11-21).
• Tanrı’nın evrensel egemenliği: Zekeriya 14:9, “Rab bütün yeryüzünün kralı olacak” der. Bu, Vahiy 11:15’te anlatıldığı gibi, Tanrı’nın krallığının Mesih aracılığıyla nihai olarak gerçekleşeceğine işaret eder.

7. Zekeriya’nın Temalarının Gerçekleşmesi Olarak İsa

Yenilenme

Zekeriya’nın yenilenme mesajı nihai olarak Mesih’te gerçekleşir. İsa, yaşamı, ölümü ve dirilişi aracılığıyla Tanrı ile insanlık arasındaki ilişkiyi yenileyerek ruhsal yenilenme ve umut getirir.

Tanrı’nın Varlığı

Zekeriya’nın zamanında tapınağın yeniden inşa edilmesi, Tanrı’nın halkı arasındaki varlığını sembolize ediyordu. Yeni Ahit’te İsa, İmmanuel (“Tanrı bizimle”) olarak bu rolü yerine getirir ve Kilise’yi Tanrı’nın Ruhu’nun yaşadığı yeni tapınak olarak kurar (Matta 1:23; 1 Korintliler 3:16).

Tanrı’nın Egemenliği

Zekeriya, Tanrı’nın tarih üzerindeki kontrolünü ve kurtarıcı planını vurgular. Bu egemenlik, misyonu dünyanın kuruluşundan önce önceden belirlenmiş olan İsa’da tam olarak ortaya çıkar (Efesliler 1:4-5; Elçilerin İşleri 2:23).

Sonuç

Zekeriya Kitabı, pratik teşviki derin peygamberlik vizyonlarıyla harmanlayarak Tanrı’nın antlaşmasına olan sadakatini ve kurtuluş için nihai planını vurgular. Mesihsel kehanetleri ve kıyamet imgeleri, sayfalarında özetlenen umutları ve vaatleri yerine getiren İsa Mesih’e doğrudan işaret eder.

Zekeriya’nın mesajı, inananları Tanrı’nın egemenliğine güvenmeye, O’nun işine katılmaya ve O’nun krallığını bekleyerek yaşamaya davet ediyor. Daha geniş İncil anlatısının bir parçası olarak Zekeriya, Tanrı’nın planlarının meyve vereceğine, Mesih’in saltanatında ve tüm yaratılışın restorasyonunda doruğa ulaşacağına dair güvence sunuyor.